L'atles llingüísticu del Navia-Eo ye'l primeru del mundu qu'analiza la frontera ente dos idiomes
AGORA
Los datos algamaos sometiéronse a procedimientos nuevos de tipu estadisticu y llingúisticu
13 jun 2019 . Actualizado a las 18:22 h.Filólogos asturianos aplicaron importantes novedaes pal estudiu de les zones de frontera ente dominios llingüísticos, como la introducción d'investigaciones de tipu estadísticu nos datos algamaos. Ye'l metodu aplicáu nel 'Estudiu de la Transición Llingüística na Zona Eo-Navia, Asturies (ETLEN)', el primer atles llingüísticu del mundu qu'estudia una frontera ente dos idiomes.
El profesor de la Universidá d'Uviéu, Ramón d'Andrés, presentó esti trabayu esti xueves n'Uviéu acompañáu polos llingüistes Xosé Miguel Suárez y Miguel Monteavaro, que también participaron nel estudiu. Trátase d'un trabayu que principió nel 2000 y que s'allargó hasta'l 2016 y que busca conocer en fondura el conxuntu de fales del Navia-Eo, que marquen la frontera ente los dominios del gallegoportugués y del asturllionés.
La obra tuvo financiada pola Universidá d'Uviéu, la Conseyería d'Educación y Cultura y el Ministeriu d'Educación, Cultura y Deporte, y ye la obra más completa sobre la realidá llingüística del gallego-asturianu. Los datos colos que se fixo l'atles ETLEN llográronse gracies a una rigorosa encuestación llingüística de la zona estudiada con entrevistes a 108 persones en 40 puntos (35 n'Asturies y 5 na provincia de Lugo, en Galicia).
Según el profesor Ramón d'Andrés esti atles supón toa una novedá, porque, amás de ser el primeru que se fai n'Asturies -quitando'l 'Atlas léxico marinero de Asturias', d'Emilio Barriuso- ye'l primeru qu'analiza una zona de frontera ente dos idiomes -gallegu y asturianu- y tamién inclúi novedaes nunca aplicaes n'otros estudios. «Ye'l primeru qu'introduz investigaciones estadístiques, una metodoloxía que se podría aplicar n'otres zones asemeyaes de la Península, como la frontera ente l'argonés y el catalán», esplicó.
«Los datos algamaos sometiéronse a procedimientos nuevos de tipu estadisticu y llingúisticu pa llegar a un conocimientu mui fondu de como se disponen xeográficamente les fales de la zona y que tipoloxía tienen en cuanto a gallegoportugués y asturllionés», indicó D'Andrés. Una analís que supón un midimientu matematicu de les diferencies ente les fales del Navia-Eo.
Pa Ramón d'Andrés, lo que más pue llamar l'atención del estudiu ye la coincidencia cuasi básica ente los conocimientos previos que se teníen de la zona y lo qu'agora consiguieron con esi trabayu. «L'atlas tien una cantidá de datos llingüísticos que supera con muncho lo conocío hasta'l momentu, anque la tipoloxía de les fales ye más o menos lo que se venía conociendo», esplicó.
El profesor de la Universidá d'Uviéu nun quiso entrar en controversies polítiques sobre la realidá llingüística del Occidente asturianu «porque les controversies científiques alredor d'esta zona nun son munches», pero comentó que ye una zona mui «célebre» nel ámbitu científicu que yá foi estudiada polos departamentos llingüísticos de delles universidaes europees.
«Sicasí, siempre yera un conocimientu fragmentáu y heteroxéneu en cantidá y calidá, un conocimientu parcial, con esti atles hai un conocimientu más fondu y homoxéneu», afirmó, p'añadir qu'esti conocimientu mayor va proporcionar ferramientes pa la normalización del gallego-asturianu. «Munchos fenómenos llingüísticos de la zona nun se conocíen y eso pue dar material pa iguar un estándar del gallego-asturianu con mayor conocimiento», indicó.
Agora, los autores del ETLEN busquen qu'esti trabayu llegue a tolos centros d'investigacion universitarios d'España y d'otros puntos d'Europa, amás d'esplorar tolos datos recoyíos a lo llargo de les sos 1.088 páxines y poder utilizalo en posteriores investigaciones.