Pesie a que tien el mandatu d'emitir n'asturianu con enfotu normalizador, la TPA nun xuega esi papel na realidá. Magar el so potencial de visibilizar l'idioma como gran ferramienta d'espardimientu social interxeneracional.
Sacante dellos programes puntuales, y delles feches concretes, ye una televisión d'entretenimientu y noticies en castellanu con namái un 10% de la programación n'asturianu, según la propia canal. Pero dala programación infantil pel nadal, por exemplu..
La televisión ye'l mediu más consumíu na pandemia. Una oportunidá perdida pal usu normal del idioma propiu nes pantalles.
Al traviés d'Europa hai munchos exemplos de canales que promueven los idiomes minoritarios, dende'l galés y l'irlandés hasta'l frisiu y el romanche, como bien s'amuesa nel llibru de 2014 L'espeyu onde miranos de Damián Barreiro. Nel Informe sobre la llingua asturiana. 2018” de l'ALLA, propónse una presencia afayadiza de llingua asturiana estándar na TPA especialmente nos espacios informativos pa puxar pol consensu mayoritariu de la identidá llingüística asturiana, sofitada por dos de cada trés asturianos. Tampoco TVE nun emite informativos n'asturianu dafechu.
El casu asturianu ye esceicional en cuantes que ye un preséu autónomu'l que reflexa la desigualdá llingüística que cadez Asturies. Y nun fai por valtar la situación emplegando axeitu la llingua amenorgada pa compensar la minorización hestórica nel so usu social. Les organizaciones cíviques y les instituciones que defenden l'idioma autóctonu, lleven años rispiendo un cambéu de direición nesi sen. Ensin resultaos valoratibles pel momentu.
Hai munches formes de xubir la cantidá y la calidá de la ufierta n'asturianu. Amás tán A7 y A8 pa multiplicar la meyora de l'atención precisada pa ello. Mentanto aporta la oficialidá pue aportar al 50% la emisión n'asturianu. N'espacios informativos, deportivos y magacines, asina como películes, doblaxes, programes deportivos, series y programes infantiles. Too con enfotu normativu y normalizador. Tamién ta l'informe con propuestes de política llingüística pal espoxigue a costu cero pa desendolcar no que queda de llexislatura que propunxo Iniciativa pol Asturianu esta primavera con dos midíes pa la TPA:
-Incentivar la producción de conteníos n'asturianu nos programes yá esistentes.
-Ellaboración d'un mandatu-marcu qu'afite porcentaxes de programación. En toles franxes y formatos.
Énte la falta de voluntá real de normalización y énte la posibilidá tamién real d'oficialidá, ¿por qué nun emplegar les erbíes que tenemos pa ver y sentir con normalidá na televisión lo que ye sentíu como normal na cai?
Nun país con más d'una llingua, ¿por qué siguen ufiertando cuasi la totalidá de les emisiones na llingua estatal?
¿Nun ye tiempu de xirar los güeyos y les antenes pa ver cómo faen toles demás comunidaes nel mesmu casu?
Les ferramientes tán ehí. Col publicu n’espera. Agora que podemos emplegar la nuesa llingua na nuesa tele, fáigase entós. Una televisión qu'amuese la cultura de la tierra na que ta allugada, como foi aprobáu na Xunta Xeneral, pa garantizar la so presencia de mou dignu, global y permanente.
Dende la TPA afiten que nunos meses entamará una parte de les noticies n’asturianu. Mientres que’l programa de Lorient foi con presentadores que nun lo falaben magar los mensaxes escritos sí.
El cambéu haza una sociedá estándar no cincante a la llingua vernácula ye un fitu importante que nun tien que facese esperar más.